طلعت طاهر و برگردان شعرهایی از او / زانا کوردستانی

طلعت طاهر (تەڵعەت تاهیر) شاعر، نویسنده و مترجم معاصر کورد، در ۱۸ ژانویه‌ی ۱۹۷۱ میلادی در شهر مخمور استان اربیل اقلیم کوردستان عراق دیده به جهان گشود.
او تحصیلاتش را تا مقطع دیپلم ادامه داد و اکنون عضو هیات تحریره‌ی چندین مجلە و نشریە‌ی ادبی‌ست از جمله، عضو فعال اتحادیه‌ی نویسندگان کورد، همچنین وی قائم‌مقام پایگاه ادبی و هنری گلاویژ است.

▪کتاب‌شناسی:
- دەرچوون لە سووڕیی نووسین - ۲۰۰۸
- لەبەر ئاوازێک نایەوێ ببێتە گۆرانی - ۲۰۰۹
- بنەچەی سەوسەن - ۲۰۱۰
- عەتری ئەو عاشقانەی مردن - ۲۰۱۶
- ناوی تۆ ئیمزای منە
- رۆژگاری وشک و چاوی تەڕ - ۲۰۲۱
- ئەو گوڵەگەنمانەی بوونە گسک - ۲۰۲۲

▪نمونه‌ی شعر:
(۱)
لە نێوان تۆ و مەلای مزگەوتەكەی بەرامبەرمان لێكچوونێك هەیە:
هەردووكتان ئێستاتان فەرامۆش كردووە،
تەنیا هەڕەشەی تەنیا مانەوە و
باسی باشەی كەسانی پێش من دەكەن!
◇
میان تو و ملای مسجد روبرویمان
شباهت‌هایی هست:
هر دوی شما حال خودتان را فراموش کرده‌اید
تنها مرا به تنها ماندن تهدید کرده و
بحث خوب بودن دیگران را پیش من می‌کنید!.

(۲)
کە تۆم نەما ئەوجا زانیم
خەڵک بۆ پیاسە ناچنە سەر قەڵاتی هەولێر
ھەر یەکەو ڕووەو گەڕەکی ئازیزێک دەوەستێ و
وەکو سەربازێکی پیر لە مەیدانی شکستەکانی خۆی دەڕوانێ!
◇
وقتی تو را از دست دادم، تازه فهمیدم
مردم برای پیاده‌روی به کلات هولیر نمی‌روند
بلکه هر کدام به سوی کوی معشوقه‌ی خود ایستاده و
چنان سرباز پیری در میانه‌ی میدان، شکست‌های خود را می‌نگرند!

(۳)
‎لە ڕستەی
هەتا ئاخیر لە گەڵت دەبم
!‎تەنیا ئاخ مایە
◇
از اول
تا آخر که با تو بمانم
فقط آه و افسوس برایم می‌ماند!

(۴)
ئەو دارەی
ئەمڕۆ لە سەری خوێندکارێک درا...
ڕەگەکەکەی دەچێتەوە سەر ئەو درەختەی
سێدارەکەی قازی محەمەدی لێ دروستکرا.
◇
آن درختی
که امروز برای تخته‌سیاه به کار رفتە است
ریشه‌اش بر می‌گردد به آن درخت
که از آن دار اعدام قاضی محمد درست شده بود.

(۵)
رووداوێکی دڵتەزێنە
کاتێک لە نیوەی رێگادا کەسێک بەتەنیا جێماوە و
بەر ئامۆژگاری دەکەوێ!
◇
اتفاقی نگران کننده‌ست،
زمانی در میانه‌ی راه، کسی تنها مانده باشد و
تو به پند و اندرزش مشغولی!

(۶)
ئەم ژیانە خۆی بریندارە
هەق نەبوو تۆش بێیت و
ڕۆڵی خوێ بگێڕیت.
◇
زخم است، زندگانی‌ام!
روا نبود که بیایی و
نقش نمک را بازی کنی.

(۷)
دایکم،
هەتا مردیش وایزانی سۆعبەتە
لەو ژیانە تاڵەدا،
تووشی نەخۆشی شەکرە بووبێت!
◇
مادرم،
تا زمانی که مرد، فکر می‌کرد شوخی‌ست،
در این زندگی تلخ،
چرا باید به مرض قند مبتلا بشود!

(۸)
ھەر جارەو شیرینیەك دەنێژین
لە قەبرێكدا ئازیزێكمان
لە چاڵێكدا خەونێكمان
لە درزێكدا یادگارییەك
لە خۆڕا نیە ژیان لێرە تامی سوێرە
بەو قەبر و چاڵ و درزانە
ژیان ئەم وڵاتە بوەتە خوێدان ...!
◇
هر بار که خوب دفن می‌کنند
در قبری عزیزمان را،
در چاله‌ای رویاهایمان،
در شکافی یادگاری‌هایمان را،
از لجبازی نیست که می‌گویم، زندگی اینجا شور است!
در آن قبر و چاله و شکاف
زندگی در این سرزمین، زندگانی در نمکدان است...!

(۹)
بۆ ئەوەی دوریت
لە یادەوەریمدا جێگای ببێتەوە
ناچار لە مێشکمدا هەرچی گۆرانیم دەزانی سڕیمەوە
ئێستا لە سەیرانی هاوڕێکانمدا
سەر دەلەقێنم
بەژدار نابم لە گوتنەوەی گۆرانیەکان
تەنها لە کۆتایەکاندا دەڵێم :
ئامــاااان ئامـــااان ..!
◇
برای آنکه دوری تو
در خاطرم جایی پیدا نکند،
به اجبار هرچه سرود و آواز در خاطرم بود، پاک کردم!
الان در گردش با دوستانم
سر تکان می‌دهم (به نشانه‌ی پاسخ منفی)
و سهیم نمی‌شوم در آواز خواندنشان
فقط کوتاه و آهسته می‌گویم:
اماااان... اماااان...

(۱۰)
بەردەوام منەتمان
بە وشەی گەڕانەوەی ناو گۆرانیەكان دەمێنێت
چونكا مرۆڤ لە خۆشەویستیدا
قەت توانای كشانەوەی لە كاتی گونجاودا نیە.!
◇
همیشگی‌ست قدردانی و سپاس ما
به تعداد کلمات به کار رفته در آوازهایمان،
چونکه انسان در عشق و دوست داشتن‌
هرگز توانایی عقب کشیدن در وقت موعود را ندارد.

شعر: #طلعت_طاهر
برگردان: #زانا_کوردستانی